Csikszentmihalyi.
Dit is niet een random rijtje letters.
Dit is flow…
Of liever, de achternaam van degene die het begrip introduceerde.
De Amerikaanse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi deed onderzoek naar geluk en de toestand waarin een mens gelukkig is. Deze toestand noemde hij flow.
Door meer dan duizend mensen te interviewen ontdekte Csikszentmihalyi enkele voorwaarden voor flow.
Geen verrassing die voorwaarden…
Een doel hebben.
Geen afleiding.
Persoonlijke controle over de uit te voeren taak.
Uitdaging.
The best moments in our lives, are not the passive, receptive, relaxing times […]
Mihaly Csikszentmihalyi
The best moments usually occur when a person’s body or mind is stretched to its limits in a voluntary effort to accomplish something difficult and worthwhile.
Tijdens het schrijven zit ik niet vaak in een flow.
Dat komt door het resultaat in mijn hoofd en de werkelijkheid.
Die matchen niet.
De uitdaging die ik aanga en mijn vaardigheden verhouden zich (nog) niet met elkaar.
En daarbij moet je door de ‘rukheid’ van de eerste versie heen kunnen kijken.
Csikszentmihalyi stelt ook directe feedback als voorwaarde voor flow.
Daar gaat het natuurlijk mis.
De enige die directe feedback geeft tijdens het schrijven ben ik zelf.
En ik ben a) niet aardig, b) veeleisend, c) genadeloos.
Wat ik eigenlijk wil zeggen: er zijn behoorlijk veel uitdagingen voor een schrijver.
Het gapende gat tussen niet schrijven en wel schrijven.
Helaas zijn er voor mij geen vaste dingen die werken, eerder een mycelium aan tips en trucs, nuttige zaken, voor-de-gek-houdens, ik-heb-nodigs en als-dans…
Hier komen ze:
- Ik pauzeer niet te lang. Een korte pauze (enkele dagen) helpt om na te denken over het verhaal, over de personages. Een lange pauze leidt tot negatieve gevoelens: Het wordt niks, ik kan niks, het verhaal is suf, de personages boring.
- Ik stel doelen. Maanddoelen, weekdoelen, dagdoelen. 333 woorden. In Scrivener kun je gemakkelijk targets instellen. Nadeel is dat kwantiteit soms boven kwaliteit staat.
- Ik zet muziek op om in het ritme te komen. Dit werkt meestal meteen.
- Ik zit bij een schrijfclub. Elke twee weken geven we elkaar feedback.
- Ik koop dingen die ik echt echt echt nodig heb. Zoals notitieboekjes, vulpennen, archiefkaartjes en een reMarkable.
- Ik ga op schrijfvakantie met andere schrijvers.
- Ik ga naar literaire evenementen.
- Ik luister naar podcasts over boeken en schrijven. Bijvoorbeeld de Grote Vriendelijke Podcast en Writing Excuses.
Helpt dit om in de flow te komen?
Ja, nee, deels. Het zit ‘m vooral in een eeuwige strijd tegen negatieve gevoelens en inactiviteit. De kloof tussen schrijven en niet schrijven.
Uiteindelijk moet je gewoon aan de slag. Achter je toetsenbord, of met een pen in de hand.
Je typt een zin.
Nog een.
Je pakt een kop thee.
Zet muziek op.
Typt een derde zin. Een vierde.
Je vergeet de omgeving. Je vergeet jezelf.
De zinnen stromen.
Dat is flow.